Ersan ?en Hukuk ve Dan??manl?k

Türk Hukuk Tarihi 2 dersi ile ?slam Osmanl? hukukunda ger?ek ki?iler, k?lelik, vak?flar, ni?anlanma, evlenme, bo?anma, ?er’i miras hukuku ve adi intikal, Osmanl? arazi ?e?itleri, t?mar sistemi ve ?zellikleri, Tanzimat sonras? Osmanl? Hukuku ve bugünkü hukuk sistemine ge?i? süreci ??retilmektedir. Bu ?ekilde, s?z konusu kural ve müesseselere neden ihtiya? duyuldu?u, nas?l de?i?ikliklere u?rad??? ve hangi nedenlerle ortadan kalkt??? kavrat?lmaktad?r. ??rencilere ?zellikle gü?lü ve zengin bir hukuk kültürü, hukuk nosyonu ve hukuk dü?üncesi kazand?rmay? gaye edinen ders ile  ayn? zamanda de?i?en ?artlar ve ihtiya?lar sonucunda pozitif hukuk bir süre sonra yetersiz hale geldi?inde, yetersiz kalan hukuku güncelle?tirmek i?in gerekli olan derin bir hukuk mantalitesinin ??retilmesi hedeflenmektedir. Yine bahsi ge?en ders ile Türk hukuk devriminin neden gerekli ve ?nemli oldu?unun ??retilmesi ama?lanmaktad?r. Ayr?ca ?zellikle vak?flar ve miras hukuku konusunda 1926 y?l?nda Medeni Kanunun kabulünden ?nceki d?neme ait ve günümüzde devam eden davalarda Osmanl? hukuku ilkeleri uyguland??? i?in bu konuda ??rencilerin bilgilendirilmesi ama?land?r?lmaktad?r. 1982 Türk Anayasas?na g?re Türkiye Cumhuriyeti Devletinin dayand??? temel ilkeleri, 1982 Anayasas?n?n benimsedi?i temel hak ve hürriyetler sistemini ve devletin temel organlar?n?n (yasama, yürütme ve yarg?) kurulu? ve i?leyi?ini, Anayasa Yarg?s?n? ve Anayasan?n de?i?tirilmesi usulünü ??retmektir. Kurumlara ve/veya yetkili k?ld?klar? ki?i ya da merciler ile somut olay?n ?artlar?na g?re yurtd???nda olup olmamas?ndan ba??ms?z olarak ilgili ü?üncü ki?i ve kurumlara aktar?labilecek ve ilgili mevzuatta belirlenen süreler boyunca saklan?p gerekli i?lemlere tabi tutulabilecektir. Bu noktada ?nemle belirtmek isteriz ki, idarenin tüm eylem ve i?lemlerinin kamu yarar? amac?yla tesis edilmesi ve gerek esas gerekse usul y?nünden hukuka uygun olmas? gerekir. Fakat baz? hallerde idari i?lem tesis edilirken usuli birtak?m kurallar g?rmezden gelinmekte olup, bu durum, idari i?lemi, hukuka ayk?r? hale getirmektedir. S?z gelimi, i?letmenin faaliyetten men edilmesine ili?kin yetki, mahallin en büyük mülki amirine aitken i?yerinin do?rudan kolluk taraf?ndan kapat?lmas? mevzuata ayk?r?d?r.

• (8) Din? t?ren yay?n? i?ine hi?bir ?ekilde reklam ve tele-al??veri? yay?n? yerle?tirilemez.
• Ba?bakan veya bakanlar hakk?nda, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsay?s?n?n en az onda birinin verece?i ?nerge ile, soru?turma a??lmas? istenebilir.

(6) Bu maddeye g?re belirlenen yapt?r?mlar hakk?nda, Cumhuriyet savc?s? taraf?ndan, ko?ullar?bulunmas? halinde 231 inci madde k?yasen uygulanabilir. (3) Cumhuriyet savc?s? taraf?ndan seri muhakeme usulünün uygulanmas? ?üpheliye teklif edilir ve?üphelinin müdafii huzurunda teklifi kabul etmesi halinde bu usul uygulan?r. (4) Ka?ak yakaland???nda veya kendili?inden gelerek teslim oldu?unda elkoyman?n kald?r?lmas?na karar verilir. (4) Bu i?lemler s?ras?nda san???n müdafii veya kanun? temsilcisi veya e?i haz?r bulunabilir. (3) Hükmün gerek?esi ve varsa kar?? oy gerek?esi, tümüyle tutana?a ge?irilmemi?se a??klanmas?ndan itibaren en ge?onbe? gün i?inde dava dosyas?na konulur. C) Belli yerlere gitmekten yasaklanmas?na, belli yerlere devam etmek hususunda yükümlü k?l?nmas?na ya da takdir edilecek ba?ka yükümlülü?ü yerine getirmesine, karar verilebilir. (2) Cezan?n art?r?lmas?n? veya cezaya ek olarak güvenlik tedbirlerinin uygulanmas?n? gerektirecek haller, ilk defaduru?ma s?ras?nda ortaya ??kt???nda ayn? hüküm uygulan?r. (1) San?k, su?un hukuk? niteli?inin de?i?mesinden ?nce haber verilip de savunmas?n? yapabilecek birhalde bulundurulmad?k?a, iddianamede kanun? unsurlar? g?sterilen su?un de?indi?i kanun hükmünden ba?kas?yla mahk?medilemez. (9) Derhal beraat karar? verilebilecek hallerde durma, dü?me veya ceza verilmesine yer olmad??? karar? verilemez. (6) Yüklenen su?u i?ledi?inin sabit olmas? halinde, belli bir cezaya mahk?miyet yerine veya mahk?miyetin yan? s?ragüvenlik tedbirine hükmolunur. Dolay?s?yla, faile ceza verilmemesi hallerinde, ceza verilmesine yer olmad??? karar? verilir.

?ok istedi?imiz do?a ihtisas mahkemesi kurulmamas? bile bu konuda karar veren bakanl???n tasla?? haz?rlayan uzmanlar?n ne kadar konuya uzak ve duyars?z oldu?unu g?stermektedir. Uzmanla?m?? mahkeme kurulmad??? i?in ?o?u zaman a?ac?n derenin do?an?n hayvan?n hakk?n? savunabilecek anlatabilecek konuya hakim hatta bu konuda son derece hassas hukuk?ular standart bak?? vizyonun ?tesine ge?medi?i i?in emsal kararlar ??kamayacak i?tihatlar olu?mayacak hayvan ve do?a haklar? orada burada ka??t üzerinde kalmas? istenmi?tir. ?ünkü bu gibi hareketlerin olas? devlete kar?? bir eyleme de d?nü?mesi istenmeme ruhu ve korkusu hakimdir. Birisi mülkiyet hakk?n?n toplum yarar?na ayk?r? olamamas? di?eri de mülkiyet hakk?n?n k?tüye kullan?lamamas?d?r. Bir di?er de?i?le hissedebilen varl?klar olarak kabul etti?imiz hayvanlar üzerinde diledi?inde onlar? s?mürebilme yetkisi ise nedense hele bizim yasalar?m?zda a??k ve net ?ekilde s?n?rland?r?lmam??t?r. Vicdanen belki ?u kadar?n? s?yleyebiliriz , evet bir ki?i bir sandalyesinin aya??n? kesebilir fakat sahip oldu?u ine?in aya??n? ayni hakka sahip diye kesememesi gerekir. Fakat biz hayvan dostlar?m?za da e?ya muamelesi yap?p onlar?n bir sandalye ya da bir arabadan farkl? olarak  hissedebilen  , duygular? olan varl?klar oldu?u istisnas?n? getirmedi?imiz sürece , usus fructus abusus dedi?imiz ü? temel hakk?n da malik olarak sonuna kadar kullan?lmas?nda engel yoktur. Dileyen diledi?ini ayni hak ayr?cal???na sahip oldu?u i?in kendi  e?e?inin g?zünü de oyabilecek , bir k?pe?in kuyru?unu da daha güzel olsun diye kesebilecek , bir ine?i de sonuna kadar s?mürebilecektir.

Sulh ceza hakimi istenilen i?lem hakk?nda, kanuna uygun olup olmad???n? inceleyerek karar verir ve gere?ini yerine getirir. (1) Cumhuriyet savc?s?, do?rudan do?ruya veya emrindeki adl? kolluk g?revlileri arac?l??? ile her türlü ara?t?rmay?yapabilir; yukar?daki maddede yaz?l? sonu?lara varmak i?in bütün kamu g?revlilerinden her türlü bilgiyi isteyebilir. Cumhuriyet savc?s?, adl? g?revi gere?ince nezdinde g?rev yapt??? mahkemenin yarg? ?evresi d???nda bir i?lem yapmak ihtiyac? ortaya ??k?nca, bu hususta o yer Cumhuriyet savc?s?ndan s?z konusu i?lemi yapmas?n? ister. (2) Hakim veya mahkemenin kayy?m hakk?nda takdir etmi? bulundu?u ücret, ?irket büt?esinden kar??lan?r. Ancak, soru?turma veyakovu?turma konusu su?tan dolay? kovu?turmaya yer olmad??? veya beraat karar?n?n verilmesi halinde; ücret olarak ?irket büt?esinden ?denen paran?n tamam?, kanun? faiziyle birlikte Devlet Hazinesinden kar??lan?r. (2) Ka??nma halinde bu ?eyin zilyedi hakk?nda 60 ?nc? maddede yer alan disiplin hapsine ili?kin hükümler uygulan?r. Ancak, ?üpheli veya san?k ya da tan?kl?ktan ?ekinebilecekler hakk?nda bu hüküm uygulanmaz. (1) Soru?turma evresinde ?üphelinin tutukevinde bulundu?u süre i?inde ve en ge? otuzar günlük süreleritibar?yla tutukluluk halinin devam?n?n gerekip gerekmeyece?i hususunda, Cumhuriyet savc?s?n?n istemi üzerine sulh cezahakimi taraf?ndan 100 üncü madde hükümleri g?z ?nünde bulundurularak, ?üpheli veya müdafii dinlenilmek suretiyle kararverilir. Madde 100 – (1) Kuvvetli su? ?üphesinin varl???n? g?steren somut delillerin ve bir tutuklama nedeninin bulunmas? halinde, ?üpheli veya san?k hakk?nda tutuklama karar? verilebilir. ??in ?nemi, verilmesi beklenen ceza veya güvenlik tedbiri ile ?l?ülü olmamas? halinde, tutuklama karar? verilemez. (2) Yakalanan ki?i, en ge? yirmi d?rt saat i?inde yetkili hakim veya mahkeme ?nüne ??kar?lam?yorsa, ayn? süre i?indeyakaland??? yer adliyesinde, mevcut de?il ise en yak?n adliyede kurulu sesli ve g?rüntülü ileti?im sisteminin kullan?lmas?suretiyle yetkili hakim veya mahkeme taraf?ndan bu ki?inin sorgusu yap?l?r veya ifadesi al?n?r. (6) G?zalt? süresinin dolmas? veya sulh ceza hakiminin karar? üzerine serbest b?rak?lan ki?i hakk?nda yakalamayaneden olan fiille ilgili yeni ve yeterli delil elde edilmedik?e ve Cumhuriyet savc?s?n?n karar? olmad?k?a bir daha ayn? nedenleyakalama i?lemi uygulanamaz.

MADDE 31- Ki?iler ve siyas? partiler, kamu tüzelki?ilerinin elindeki bas?n d??? kitle haberle?me ve yay?m ara?lar?ndan yararlanma hakk?na sahiptir. Tutuklanan ki?ilerin, makul süre i?inde yarg?lanmay? ve soru?turma veya kovu?turma s?ras?nda serbest b?rak?lmay? isteme haklar? vard?r. Serbest b?rak?lma ilgilinin yarg?lama süresince duru?mada haz?r bulunmas?n? veya hükmün yerine getirilmesini sa?lamak i?in bir güvenceye ba?lanabilir. Yakalanan veya tutuklanan ki?ilere, yakalama veya tutuklama sebepleri ve haklar?ndaki iddialar herhalde yaz?l? ve bunun hemen mümkün olmamas? halinde s?zlü olarak derhal, toplu su?larda en ge? hakim huzuruna ??kar?l?ncaya kadar bildirilir. Bu hükümlere ayk?r? faaliyette bulunanlar hakk?nda uygulanacak müeyyideler, kanunla düzenlenir. (2) Soru?turma ile tutuklu i?lere ili?kin kovu?turmalar?n ve ivedi say?lacak di?er hususlar?n tatil süresi i?inde nesuretle yerine getirilece?i, Hakimler ve Savc?lar Yüksek Kurulunca belirlenir. (1) Kanunun ayn? maddesinde yer alm?? s?n?r i?inde olmak üzere cezan?n de?i?tirilmesi amac?ylayarg?laman?n yenilenmesi kabul edilemez. (2) San?k, müdafii, kat?lan ve vekilinin dosyada varolan adreslerine de davetiye tebli? olunamamas? veya davetiye tebli? olunmas?na ra?men duru?maya gelmemeleri nedeniyle bozmaya kar?? beyanlar? saptanmam?? olsa da duru?maya devam edilerek dava yokluklar?nda bitirilebilir.

Alan yeri kanada olan web sitelerini kriminal kod ile ?ifreleyip ,  denetimini sa?lamaktad?r. Web sitelerini dünyaya a??lmas? halinde , denetim sa?lamak i?in kullan?lan kriminal kodun k?r?lma olas?l??? oldu?u i?in ?zellikle hay?r i?leri , g?steri ve bireysel alanda kurulan bahis ve kumar sitelerinin dünyaya a??lmas?n? engellemektedir. Kanada yasalar?na g?re bili?im ortamlar?nda oynanan sanal kumar ve pin up giri? ile ilgili olu?an yasaya ayk?r?l?klar i?in yetkili tek mahkeme “Prince Edwards Island Supreme Court”  yani Prens Edward adas? yüce mahkemesi g?revli mahkemedir. Bu kurulu?lar?n internet ortam?ndaki yay?nlar?na devam edebilmeleri i?in Türkiye Cumhuriyeti Devletinin yarg? yetkisi alt?ndaki di?er kurulu?lar gibi üst Kuruldan yay?n lisans?, bu kapsamdaki platform i?letmecilerinin de yay?n iletim yetkisi almas? zorunludur. (1) Ger?ek ve tüzel ki?iler, kendileri hakk?nda ?eref ve haysiyetlerini ihlal edici veya ger?e?e ayk?r? yay?n yap?lmas? halinde, yay?n tarihinden itibaren altm?? gün i?inde, ü?üncü ki?ilerin hukuken korunan menfaatlerine ayk?r? olmamak ve su? unsuru i?ermemek kayd?yla, düzeltme ve cevap yaz?s?n? ilgili medya hizmet sa?lay?c?ya g?nderir. Medya hizmet sa?lay?c?lar, hi?bir düzeltme ve ekleme yapmaks?z?n, yaz?y? ald??? tarihten itibaren en ge? yedi gün i?inde, cevap ve düzeltmeye konu yay?n?n yap?ld??? saatte ve programda, izleyiciler taraf?ndan kolayl?kla takip edilebilecek ve a??k?a anla??labilecek bi?imde düzeltme ve cevab? yay?nlar. Düzeltme ve cevap hakk? do?uran program?n yay?ndan kald?r?ld??? veya yay?n?na ara verildi?i durumlarda, düzeltme ve cevap hakk?, yedi günlük süre i?inde an?lan program?n yay?n saatinde kulland?r?l?r. (5) 250 nci madde kapsam?na giren su?larda, yakalananlar i?in 91 incimaddenin birinci f?kras?ndaki yirmid?rt saatlik süre k?rksekiz saat olarakuygulan?r. Anayasan?n 120 nci maddesi gere?ince ola?anüstü hal ilan edilenb?lgelerde yakalanan ki?iler hakk?nda 91 inci maddenin ü?üncü f?kras?nda d?rtgün olarak belirlenen süre, Cumhuriyet savc?s?n?n talebi ve hakim karar?ylayedi güne kadar uzat?labilir. Yarg?n?n temel i?levi de, akt?rlerdeki ku?kular?n birlikte giderilmesine odaklanm?? bulunmaktad?r. Bu süre?te hukuki terimler/kavramlar, argümanlar?n ge?erli?i, varg?lar?n do?rulu?u ve adalet/adaletsizlikler ?nemli odaklar olarak belirmektedir.